Σταυροὶ ἐμφανίζονται μέσα στὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ

Παράδοξο καὶ ἀνεξήγητο γεγονὸς ποὺ ἔρχεται μετὰ τὴν περυσινὴ ἐμφάνιση τῶν ἑξαπτέρυγων ἀγγέλων. Τὸ παράδοξο γιὰ ὅλους ἐμᾶς ποὺ δὲν κατέχουμε τὴν τέχνη τῆς Ἁγιογραφικῆς εἶναι ὅτι τὰ ψηφιδωτὰ καλύφθηκαν ἀπὸ παχὺ στρῶμα ἀσβέστη (περίπου δύο δάχτυλα), ὅπως φαίνεται καὶ σὲ συγκεκριμένη φωτογραφία, γιὰ νὰ καλύψουν τὰ χριστιανικὰ σύμβολα καὶ ἐπάνω στὸν ἀσβέστη ἐμφανίστηκαν αὐτοὶ οἱ σταυροί. Καὶ δίκαια ἀναρωτιέται ὁ ἐπισκέπτης, ἀφοῦ δὲν τοὺς ἔβαψε μετέπειτα κάποιος, εἶναι δυνατὸν νὰ “πότισαν” ἀπὸ τὸν τοῖχο μέχρι τὴν ἐξωτερικὴ στρώση τοῦ σοβά;Καὶ γιατί νὰ ἐμφανιστοῦν μόνο οἱ σταυροὶ καὶ νὰ μὴν ἐμφανιστοῦν καὶ οἱ ὑπόλοιπες τοιχογραφίες-ἁγιογραφίες, οἱ ὁποῖες εἶναι καὶ σὲ ψηφιδωτὴ μορφὴ (δηλαδὴ ἀποκλείεται ὁ “τυχαῖος” ἐμποτισμός, ἀφοῦ τὸ ἐπιστρωθὲν ὑλικὸ εἶναι ψηφίδα); Ἀκόμη ὅμως καὶ ἐὰν ἐπρόκειτο γιὰ καλυμμένες μὲ σοβὰ ἁγιογραφίες, ἀποτελεῖ πολὺ παράδοξο γεγονὸς νὰ μὴν φαίνονται μὲ γυμνὸ μάτι, ἀλλὰ νὰ ἀποτυπώνονται στὸν φωτογραφικὸ φακό!!! Τότε ἔχουμε μία παραδοξότητα, ποὺ ἴσως θὰ πρέπει νὰ ἐλεγχθεῖ…
Ἁγιογράφος, ποὺ ἔχει ἐργαστεῖ καὶ σὲ ψηφιδωτὲς εἰκόνες, λέει χαρακτηριστικά:
“Γιὰ νὰ καταλάβετε μιλᾶμε γιὰ ἕνα ἀδρανὲς ὑλικὸ π.χ. πέτρα (ὅπως τὰ ψηφιδωτὰ) εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀποδώσει χρῶμα ὡς χημικὴ ἀντίδραση στὸν νωπὸ σοβὰ (ὄχι καὶ μόνο ἐπεριέχει ἀσβέστη) ὥστε νὰ ἀπεικονίσει τὸ…

σχῆμα Σταυροῦ”…

Οἱ σταυροὶ ὅπως ὅλοι παρατηροῦμε εἶναι ὀρθόδοξοι (ἰσοσκελεῖς) βυζαντινοὶ καὶ ἀποτελοῦν σύγχρονο φαινόμενο (τῶν τελευταίων μηνῶν…). Γιὰ τὴν περίπτωση ποὺ πρόκειται γιὰ μεταλλικοὺς σταυροὺς ποὺ ὀξειδώθηκαν, ἁγιογράφος εἶπε: “Καὶ ὅπως καὶ ἐσεῖς θὰ γνωρίζετε τὸ σίδερο μὲ συνδιασμὸ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου καὶ τὶς ἀτελείωτες καιρικὲς συνθῆκες προκαλεῖ ὀξείδωση καὶ τὸ κόκκινο χρῶμα (σκουριὰ) ἁπλώνεται σὰν καρκίνωμα. Ὅποτε σὲ ἕνα ἀριστούργημα σὲ ὅλους τους τομεῖς σὲ καμία περίπτωση δὲν θὰ βάλανε ὑλικὸ ἀπὸ σίδερο… Ἐπίσης, ἂν μπορεῖτε νὰ φανταστεῖτε, ὅλος ὁ Ναὸς καὶ τὰ ἄλλα ἀρχιτεκτονικὰ κτίσματα σὲ ὅλης της Βυζαντινῆς Περιόδου ἀποτελεῖται ἀπὸ κομμάτια κεραμικῶν, ἀσβέστη, ποταμίσια ἄμμος,χαλίκι καὶ ἀτελείωτα αὐγά!!!!.
Τὸ φρέσκο (τεχνικὴ τῶν Βυζαντινῶν γιὰ τὶς τοιχογραφίες), ἀποτελεῖται ἀπὸ πάστα ἀσβέστη ποὺ εἶναι ἀπὸ πέτρα, ἄμμο ποταμοῦ, καὶ μαρμαρόσκονη, σὲ τρεῖς στρώσεις (μαῦρο φρέσκο, κίτρινο φρέσκο καὶ ἄσπρο φρέσκο) καὶ πάνω ἐκεῖ γίνονται οἱ Ἁγιογραφίες. Οἱ σκόνες χρωμάτων ἀνακατεύονται μόνο μὲ νερὸ καὶ τίποτα ἄλλο γιατί τὸ ὑλικὸ ποὺ τὰ κολλάει πάνω στὸν τοῖχο εἶναι ὁ ἀσβέστης. Ὁ ἀσβέστης βγαίνει μὲ τὸ νερὸ ἀπὸ τὸν σοβὰ πρὸς τὴν ἐπιφάνεια (μὲ τὸν καιρὸ) καὶ συναντώντας τὸ διοξείδιο τοῦ ἄνθρακα ἀπὸ τὸν ἀέρα γίνεται πάλι ἀσβεστόλιθος. Δηλαδὴ ἐνῶ στεγνώνει ὁ τοῖχος βγαίνει ἀπὸ τὸ σοβὰ καὶ μαρμαρώνεται πάνω στὰ χρώματα, τὰ ὁποῖα θὰ παραμείνουν πιασμένα στὴ μέση του ἀσβεστόλιθου γιὰ πάντα. Αὐτὰ τὰ ἔμαθα (τὴν τεχνικὴ) ἀπὸ τὸν βοηθὸ καθηγητὴ στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Βουκουρεστίου Ρουμανίας Mihai Coman.”…
Ἀξίζει ὅμως νὰ σταθοῦμε καὶ στὴν περίπτωσή της μὴ συμμετρίας τῶν σταυρῶν μὲ τὰ ὑπόλοιπα (μεταγενέστερα προφανῶς) ἰσλαμικὰ σχήματα. Καὶ αὐτὴ ἡ μὴ συμμετρία προδίδει πὼς καμία σχέση δὲν ἔχουν οἱ σταυροὶ μὲ τὴν μετέπειτα διακόσμηση τοῦ ναοῦ. Κανεὶς ἁγιογράφος δὲν θὰ καλλιτεχνοῦσε παραβιάζοντας τὴν λογική της καλαισθησίας, πόσο δὲ μᾶλλον στὴν περίπτωση τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας ποὺ ἀποτελοῦσε (καὶ συνεχίζει νὰ ἀποτελεῖ) πραγματικὸ κόσμημα στὸν χῶρο τῆς τέχνης καὶ τῆς ἀρχιτεκτονικῆς.
Πῶς ἐξηγεῖται ὅμως πὼς οἱ σταυροὶ βρίσκονται παντοῦ μέσα στὴν Ἁγία Σοφία καὶ συγκεκριμένα στὰ τέσσερα θολωτὰ σημεῖα; Κάποιοι μιλοῦν γιὰ θαῦμα… (στὴν φωτογραφία δεξιὰ βλέπετε τὸ ἀρκετὰ μεγάλο πάχος τοῦ σοβά, ποὺ φρόντισαν νὰ βάλουν οἱ Τοῦρκοι γιὰ σειρὰ ἐκατονταετιῶν, προκειμένου νὰ ἀποκρύψουν μὲ ἀπόλυτη βεβαιότητα τὶς ἁγιογραφίες καὶ τὰ ψηφιδωτά του Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας).

Ἐμφάνιση ἀγγέλων κάτω ἀπὸ τὸν σοβὰ

Δὲν εἶναι ὅμως μόνο αὐτὴ ἡ περίπτωση, ἀφοῦ στὸ τέλος τοῦ Ἰουλίου τοῦ 2009, στὸ φῶς ἦρθε ἡ παράσταση ἑνὸς ἀγγέλου, ἡ ὁποία ἦταν καλυμμένη ἐδῶ καὶ ἔξι αἰῶνες ἀπὸ συντηρητὲς στὴν Ἁγία Σοφία. Ὁ Τοῦρκος Ἀχμὲτ Ἒμρ Μπιλτιλί, ἕνας ἐκ τῶν συντηρητῶν, δήλωσε ὅτι ἔχουν ὡς στόχο τώρα νὰ φέρουν στὴν ἐπιφάνεια καὶ δεύτερο ἄγγελο, ποὺ χρονολογεῖται ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας.
Τὰ μωσαϊκὰ εἶχαν καλυφθεῖ λίγο μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης, τὸ 1453, καὶ τὴ μετατροπὴ τῆς Ἁγίας Σοφίας σὲ τζαμί. Οἱ Τοῦρκοι, ἀντὶ νὰ μετακινήσουν τὰ μοναδικῆς ὀμορφιᾶς μωσαϊκά της Ἁγίας Σοφίας, τὰ κάλυψαν μὲ μέταλλο καὶ γύψο (προσφιλὴς τακτική του πολιτισμοῦ τῆς Τουρκίας).
Καὶ ἡ συνέχεια τῆς πρώτης ἀνακάλυψης, ἔφερε μία μεγάλη ἱστορικὴ ἀποκάλυψη ἔρχεται στὸ φῶς ὕστερα ἀπὸ αἰῶνες «σκότους». Αὐτὴ τὴ φορὰ τέσσερις ἄγγελοι ζωγραφισμένοι πάνω σὲ μωσαϊκὸ ἦταν γιὰ χρόνια κρυμμένοι, ἐν γνώσει τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν, κάτω ἀπὸ πολλὰ στρώματα ἀσβέστη καὶ τέσσερις τεράστιες ἀσπίδες, στὶς τέσσερις κολῶνες ποὺ στηρίζουν τὸν τροῦλο τῆς Ἁγιᾶς Σοφιᾶς.
Οἱ τέσσερις ἄγγελοι, ποὺ ὁ καθένας τοὺς ἔχει ἔξι φτερά, δημιουργήθηκαν μεταξὺ 900 – 1300 π.Χ. Μάλιστα, στὰ μέσα τοῦ 1800, ὁ Ἰταλὸς ἀρχιτέκτονας Fossati, τοὺς εἶδε κάνοντας ἐπισκευὲς στὸ ναό. Τὴ διαταγὴ νὰ καλυφθοῦν μὲ ἀσβέστη ἔδωσε ὁ σουλτάνος Abdulmecit. Στὴ συνέχεια τοποθετήθηκαν πάνω τους ἀσπίδες, ποὺ ἀναγράφουν ἀραβικὲς προσευχές.
Ὡστόσο, τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἦρθε καὶ οἱ τέσσερις μοναδικὲς τοιχογραφίες θὰ βγοῦν ξανὰ στὸ φῶς, δίνοντάς μας μία γεύση ἀπὸ τὴν ἀξεπέραστη τέχνη τῶν προγόνων μας.