Με την αρχαία μέθοδο της εξαντλήσεως

Το καλό με το σχέδιο «Εύρηκα» των συμβούλων της Αγκελα Μέρκελ είναι ότι η ονοματοδοσία του αποδεικνύει άλλη μια φορά πως οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να πράξουν το παραμικρό χωρίς να ζητήσουν βακτηρία από την αρχαία Ελλάδα· και επειδή το ίδιο συμβαίνει και με τους Αμερικανούς, που ξεσκονίζουν τον Θουκυδίδη όποτε είναι ν’ αποφασίσουν κάποια απελευθερωτική εισβολή, συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για έναν οφειλόμενο φόρο τιμής, διηνεκή και αυτόν, όπως διηνεκής είναι η φορολογία που «εκτάκτως» και «περιστασιακά» επιβάλλεται σ’ εμάς τους κληρονόμους. Το κακό
όμως με το γερμανικό σχέδιο είναι, πρώτον, ότι στόχος του είναι να εξυπηρετηθούν οι δανειστές και όχι οι χρεοκοπημένοι δανεισθέντες, και δεύτερον ότι αυτοί που εμπνεύστηκαν από τον Αρχιμήδη δεν έμειναν στο «Εύρηκα», αλλά μπήκαν στον πειρασμό, σαν καλοί μαθητές, να χρησιμοποιήσουν ευρύτερα την παρακαταθήκη του Συρακούσιου μαθηματικού.

Απ’ όλη την κληρονομιά του Αρχιμήδη λοιπόν διάλεξαν να υιοθετήσουν την ευρηματική μέθοδο της εξαντλήσεως που τελειοποίησε ο αρχαίος σοφός για να υπολογίσει το εμβαδόν και τον όγκο διαφόρων σχημάτων, βάζοντας έτσι τα θεμέλια του ολοκληρωτικού λογισμού, η πλήρης οικοδόμηση του οποίου έπρεπε να περιμένει πολλούς αιώνες. Εννοοείται ότι μόνο το όνομα τους εντυπωσίασε, κι αυτό κράτησαν, όχι και το πνεύμα. Προσάρμοσαν ως εκ τούτου τη «μέθοδο της εξαντλήσεως» στις βλέψεις τους και, με τη σύμφωνη γνώμη όσων Ελλήνων εξακολουθούν αναίτια να τους αντιμετωπίζουν σαν θαυματουργούς, βάλθηκαν να τη χρησιμοποιούν κατά κόρον.

Πρώτο πρόσφορο πεδίο εφαρμογής της μεθόδου της εξαντλήσεως το μισθολογικό: ήδη, με τις αλλεπάλληλες μειώσεις, αποφασισμένες είτε από την τρόικα είτε από τους φιλότιμους ημεδαπούς θεράποντές της, εξαντληθεί η οικονομική αντοχή των εργαζομένων και βέβαια και η αγοραστική ή καταναλωτική τους δυνατότητα, αφού και οι αποταμιεύσεις (το περιβόητο «λίπος»), τουλάχιστον των εντίμων, τείνουν προς την εξάντληση. Εξαντλητική επίσης μεταχείριση υφίσταται η φοροδοτική ικανότητα αφενός των ιδιοκτητών ακινήτων, αφετέρου, και προπάντων, των μισθωτών και των συνταξιούχων, που ακόμα κι αν το ήθελαν, αδυνατούν να συμμετάσχουν στο πατροπαράδοτο εθνικό παιχνίδι της φοροαποφυγής: με αρχιμήδεια τωόντι επινοητικότητα οι κυβερνώντες και οι επόπτες τους εφευρίσκουν κάθε είδους τέλη, φόρους και «κοινωνικές εισφορές», δίνοντας σε όλα το ευγενικό όνομα της «αλληλεγγύης», εξαντλώντας έτσι και τις δυνατότητές τους στο χιούμορ και την ειρωνεία.

Εξαντλώντας ταυτόχρονα τα όρια του ευφημισμού, αποκαλούν εργασιακή εφεδρεία την απόλυση και εθελούσια έξοδο την αποπομπή, από διάθεση σαρκαστική και πάλι και όχι επειδή έχουν την πίστη ότι θα αλλάξουν τα πράγματα πειράζοντας τα ονόματα. Το ενδεχόμενο, έτσι όπως εξαντλούν τη λαϊκή ανοχή και υπομονή, να βρεθούν προ εξεγερσιακών εκπλήξεων, δεν τους ανησυχεί ιδιαίτερα. Αλλωστε σε κάθε κοινωνική διαμαρτυρία, όσο μαζική, απαντούν με το αρχιμήδειο στερεότυπο: «μη μου τους κύκλους τάραττε».

Του Παντελή Μπουκάλα