Η Αίγυπτος στο χείλος της Αβύσσου

Αναμενόμενες ήταν οι εξελίξεις που συμβαίνουν στην Αίγυπτο μετά τον πραξικοπηματικό παραμερισμό του προέδρου Μοχάμμαντ Μόρσι από την ηγεσία της χώρας. Την στιγμή που οι υποκινούμενες από τον στρατό διαδηλώσεις στήριξης της παράνομης μεταβατικής κυβέρνησης Μανσούρ από μέρος της εκκοσμικευμένης μερίδας του πληθυσμού, η αντίδραση των Αδελφών Μουσουλμάνων μέχρι τώρα καθιστά σαφές ότι οι Ισλαμιστές έχουν σχεδιάσει και ακολουθούν την τακτική της πολιτικής ανυπακοής για να επιτύχουν την επαναφορά του Μόρσι στην εξουσία. Αντί να μειώνουν την αποφασιστικότητα των διαδηλωτών, οι αυξανόμενες δολοφονίες Ισλαμιστών διαδηλωτών από τις δυνάμεις καταστολής «ρίχνουν λάδι στην φωτιά».

Η πολιτική ανυπακοή είναι το μέσο το οποίο οι Ισλαμιστές μετέρχονται επί του παρόντος χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο κλιμάκωσης της βίας και του εξοπλισμού των Ισλαμιστών, ιδιαίτερα, εάν αυξηθούν τα θύματα στις τάξεις τους. Η ηγεσία των ισλαμιστών γνωρίζει ότι δεν είναι σε θέση τώρα

να αναπτύξει ένοπλο αγώνα, καθώς δεν φαίνεται να διαθέτει ούτε τον εξοπλισμό ούτε την υποδομή-οργάνωση για κάτι τέτοιο. Αντίθετα η τακτική της πολιτικής ανυπακοής φαίνεται ότι πιο «οικονομικός» τρόπος να για διεκδικήσουν τους στόχους του.

Γνωρίζοντας ότι η χώρα βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια σε οικτρή οικονομική κατάσταση, λόγω της πολιτικής αστάθειας της Αιγύπτου, κάθε μέρα που περνά με διαδήλωση συμβάλλει πολλαπλασιαστικά στην διόγκωση της οικονομικής κρίσης της χώρας. Κατά τους Ισλαμιστές δεν χρειάζονται όπλα για να αναγκάσουν σε συμβιβασμό τον στρατό. Το μόνο που χρειάζεται είναι βούληση, αποφασιστικότητα και επιμονή εκ μέρους τους για διαρκείς ειρηνικές διαδηλώσεις. Το παράδειγμα του Μπαχρέιν είναι ενδεικτικό για την επιρροή που ασκεί η παρατεταμένη πολιτική ανυπακοή σε ένα κράτος.

Ο στρατός, ελέγχοντας πλήρως, ή τουλάχιστον σε συντριπτικό βαθμό, τις δυνάμεις ασφαλείας εκτιμά ότι, όπως και στο παρελθόν, είναι θέμα χρόνου να στείλει τους Ισλαμιστές στα σπίτια τους. Η εν λόγω εκτίμηση δεν είναι άτοπη αλλά φαίνεται να παραγνωρίζει δύο παράγοντες: την αλλαγή της ψυχολογίας προς το θαρσύτερο που επέφερε η Αραβική Άνοιξη στις τάξεις των Ισλαμιστών και το ότι οι ισλαμιστές είναι πεπεισμένοι, και όχι αδικαιολόγητα, ότι αδικούνται κατάφορα τα συνταγματικά τους δικαιώματα λόγω του πραξικοπήματος. Πράγματι σήμερα ο μέσος Αιγύπτιος δεν είναι τόσο φοβισμένος όσο στο παρελθόν και διαδηλώνει ευκολότερα τις πολιτικές του θέσεις. Επιπρόσθετα σε ισλαμικό ιδεολογικό πλαίσιο ο θάνατος των Ισλαμιστών διαδηλωτών εκλαμβάνεται ως «μαρτύριο», κάτι το οποίο ενδυναμώνει την οργή και αποφασιστικότητά τους.

Απομένει να δούμε στην πράξη πόση αποφασιστικότητα διαθέτουν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι για συνέχιση της πολιτικής ανυπακοής, ιδίως μετά την όξυνση της στάσης του στρατού που αναμένεται τα επόμενα εικοσιτετράωρα. Εάν ο στρατός δεν επιτύχει την πτώση του ηθικού των Ισλαμιστών άμεσα, τότε ο χρόνος θα μετρά αντίστροφα για την κυβέρνηση Μανσούρ και υπέρ των Ισλαμιστών. Διότι ζητούμενο είναι η έγκαιρη διακοπή της παρατεταμένης αστάθειας της χώρας. Όσο ο στρατός δεν την διασφαλίζει, τόσο θα αυξάνεται η ανασφάλεια στις τάξεις του.

*Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής - ΕΛΙΑΜΕΠ,e.venetis@yahoo.com και Συγγραφέας του: Ο Ελληνισμός στο Σύγχρονο Ιράν (1837-2010), Αθήνα 2011.ISBN: 978-960-7498-85-1.

Του Δρ. Ευάγγελου Βενέτη
Kαθημερινή